ขุดดินจากทุ่ง ขุดสมบัติจากไฟ

ด้วยดินเหนียวสีเหลืองก้อนหนึ่งและมือที่เชี่ยวชาญอีกคู่หนึ่งด้วยความเร็วคงที่บนแป้นหมุนเพียงไม่นานนักงานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาสีก็ถูกสร้างขึ้นเหยียนเจี้ยนหลินทำงานด้วยความมุมานะมาเป็นเวลา36 ปีแล้ว

เหยียนเจี้ยนหลินวัย64 ปีอาศัยอยู่ในหมู่บ้านเหอโขว่ตำบลเถาหยางอำเภอหลินเถาเมืองติ้งซีมณฑลกานซู่“เท่าที่จำได้ปู่และพ่อของผมทำเครื่องปั้นดินเผามาตลอด” วัฒนธรรมหม่าเจียเหยาเป็นวัฒนธรรมประเภทหนึ่งตั้งแต่ยุคหินใหม่ตอนปลายของประเทศจีนเมื่อประมาณ5,000 ปีก่อนอำเภอหลินเถาเป็นที่ตั้งของโบราณสถานวัฒนธรรมหม่าเจียเหยาเครื่องปั้นดินเผาสีเป็นตัวแทนที่โดดเด่นของวัฒนธรรมหม่าเจียเหยา

เหยียนเจี้ยนหลินกล่าวว่าตอนที่เขายังเป็นเด็กสมาคมเครื่องปั้นดินเผาในหมู่บ้านเหอโขว่ที่เขาอาศัยอยู่นั้นมีชื่อเสียงจากการผลิตเครื่องปั้นดินเผาภายใต้การพร่ำสอนของปู่และพ่อเขาได้กลายเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องเครื่องปั้นดินเผาของอำเภอหลินเถา

โดยบังเอิญเมื่อกว่าสามสิบปีที่แล้วเจ้าหน้าที่ของศูนย์วัฒนธรรมอำเภอหลินเถาสนใจทักษะการทำเครื่องปั้นดินเผาของเหยียนเจี้ยนหลินและถามเขาว่าเต็มใจที่จะซ่อมแซมเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาส่วนหนึ่งให้แก่ศูนย์วัฒนธรรมฯหรือไม่  “การซ่อมแซมเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาไม่ใช่เรื่องง่าย” เหยียนเจี้ยนหลินกล่าวว่าไม่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเทคนิคการผลิตเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาและยังขาดกรณีศึกษาของการซ่อมแซมที่ประสบความสำเร็จในหมู่ชาวบ้าน

เพื่อรังสรรค์เครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาขึ้นใหม่เหยียนเจี้ยนหลินได้ไปเดินชมพิพิธภัณฑ์และสถานที่ทางวัฒนธรรมหม่าเจียเหยาตามโบราณสถานต่างๆหลายครั้งเข้าซื้อหนังสือเกี่ยวกับวัฒนธรรมหม่าเจียเหยาจำนวนมากและศึกษารูปลักษณ์ลวดลายและเทคนิคการผลิตเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาซ้ำแล้วซ้ำอีก  ผู้ไม่มีพื้นฐานในการวาดภาพอย่างเขา  ยังไปฝึกเรียนการระบายสีด้วย“ตอนนั้นไม่มีกล้องผมจึงได้แต่เยี่ยมชมโบราณสถานกับพิพิธภัณฑ์ต่างๆและจดจำรูปทรงและลวดลายต่างๆไว้ในหัว”

“เครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาจำนวนมากที่ขุดพบมีการตกแต่งที่สวยงามและมีรูปทรงต่างๆหลากหลายล้วนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว” รูปลักษณ์หลักของเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาได้แก่อ่างชามหม้อและขวดการตกแต่งมีความงามสง่ารวมถึงลวดลายที่ซับซ้อนไม่ซ้ำกันแสดงให้เห็นภาพชีวิตที่สดใสและมีสีสันของบรรพบุรุษในสมัยโบราณ  หลังจากศึกษาวิจัยเครื่องปั้นดินเผาสีมานานกว่าสามสิบปีเหยียนเจี้ยนหลินมีความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับทักษะอันประณีตของคนโบราณซึ่งแตกต่างจากการทำกระถางดอกไม้การทำเครื่องปั้นดินเผาสีมีกระบวนการหลายสิบขั้นตอนเช่นการเลือกดินการบดการผสมดินการขึ้นรูปการตากแห้งการทาสีและการเผา

“ถึงแม้จะมีพู่กันที่เรียบเนียนที่สุดและเนื้อสีที่ดีที่สุดแต่ก็ยากที่จะเทียบชั้นความละเอียดอ่อนและความนุ่มนวลของคนโบราณได้” เหยียนเจี้ยนหลินกล่าวว่าสิ่งนี้ยิ่งตอกย้ำความมุ่งมั่นของเขาที่จะสืบทอดและส่งต่อศิลปะเครื่องปั้นดินเผาสีต่อไป

ด้วยอิทธิพลของเหยียนเจี้ยนหลินลูกชายทั้งสองของเขาได้เข้าร่วมการวิจัยและผลิตเครื่องปั้นดินเผาสีด้วยอีกทั้งยังได้ก่อตั้งบริษัทพัฒนาเครื่องปั้นดินเผาสีเพื่อสานต่อศิลปะด้านนี้ต่อไป  “ปีนี้เป็นวาระครบรอบ100 ปีของการค้นพบวัฒนธรรมหม่าเจียเหยาผมอยากจะสานต่อศิลปะเครื่องปั้นดินเผาสีหม่าเจียเหยาให้รุ่งเรืองสืบไป” เหยียนเจี้ยนหลินกล่าว